Od początku lat 90-tych duże emocje towarzyszą pojawieniu się w Polsce wielu grup nazywanych powszechnie sektami. Ugrupowania te oskarżane są o stosowanie niedozwolonych i nieetycznych metod werbunku nowych członków oraz ich psychiczne uzależnianie, powodujące ślepe posłuszeństwo przywódcy. Zdaniem krytyków tych grup dopuszczają się one szeregu przestępstw, takich jak przemyt broni, handel narkotykami, porwania, wyłudzanie pieniędzy, a wszystko to pod hasłami odnowy religijnej, doskonalenia duchowego, poszerzania świadomości itp. O odczuciach społecznych wobec sekt świadczą wyniki badań opinii publicznej, przeprowadzone przez Demoskop, zgodnie z którymi dla ponad trzech czwartych Polaków sekty stanowią poważne zagrożenie, a według 65% działalność sekt powinna być prawnie zabroniona. 27% respondentów dopuszcza możliwość legalnej działalności sekt, ale pod warunkiem dokładnej ich kontroli ze strony władz
państwowych. Podobne wyniki przyniósł sondaż przeprowadzony w lipcu 1999 r. przez OBOP.
Celem niniejszego raportu jest przedstawienie zasadniczych zagadnień związanych z działalnością grup, na określenie których używa się zamiennie takich pojęć jak „ nowe ruchy religijne”, „ruchy parareligijne”, „ sekty”, „ ruchy kultowe”, „ kulty”.
Terminy te nie występują w prawie polskim (uwzględniając w tym podpisane i ratyfikowane przez Polskę konwencje międzynarodowe stanowiące źródło prawa wewnętrznego). Nie istnieje zatem prawna podstawa kwalifikacji danej grupy do wyżej wymienionych organizacji, a co za tym idzie odniesienie do nich w sposób odrębny (jako podmiotu prawa) zadań i kompetencji organów państwa.
Na gruncie obowiązującego prawa działalność wymienionych grup stanowi formę aktywności obywateli i jest możliwa w formie stowarzyszeń, kościołów, związków wyznaniowych, bądź innych osób prawnych oraz niesformalizowanych związków osób fizycznych. Wszystkie te podmioty podlegają ogólnie obowiązującym przepisom prawnym.
Psychologowie w wielu publikacjach wskazują, iż efektem uczestnictwa w niektórych ruchach religijnych i parareligijnych jest w miejsce rozwoju – destrukcja osobowości polegająca na zniszczeniu dotychczasowych cech osoby oraz jej roli w rodzinie i społeczeństwie. Symptomami destrukcji może być nagła zmiana wyznawanych przez osobę wartości, obniżenie elastyczności umysłowej, posługiwanie się ustalonymi stereotypami reakcji psychicznych.
Zagrożenia te nabierają szczególnie dramatycznej wymowy w odniesieniu do najbardziej drastycznych – mających miejsce w latach 90-tych we Francji, Szwajcarii, USA, Ukrainie – przypadków zbiorowych samobójstw oraz zabójstw wyznawców tzw. sekt apokaliptycznych. Rezultaty te osiągane są stosowaniem metod i technik psychologicznych, parapsychologicznych, socjologicznych i farmakologicznych, opartych na najnowszych zdobyczach wiedzy medycznej i socjotechniki. Techniki te budzą kontrowersje co do ich zgodności z obowiązującym prawem i zasadami określającymi tolerancję w zakresie wolności sumienia, religii, światopoglądu i zrzeszania. (…)
Raport do pobrania → pobierz raport o sektach
W treści raportu:
WSTĘP
CZĘŚĆ PIERWSZA: Sekty w Polsce ? perspektywa społeczna
I. PROBLEMY TERMINOLOGICZNE
II. PRZYCZYNY POWSTAWANIA I ROZWOJU SEKT
1. Przyczyny ustrojowe
2. Przyczyny społeczne
3. Przyczyny indywidualne
III. KLASYFIKACJA I STRUKTURA SEKT
1. Klasyfikacja sekt
2. Struktura sekty
IV. FORMY PRAWNE PRZYJMOWANE PRZEZ SEKTY
1. kościoły i inne związki wyznaniowe
1) wolność sumienia i religii
2) rodzaje statusu prawnego kościołów i innych związków wyznaniowych w Polsce
3) zasady rejestracji kościołów i innych związków wyznaniowych w Polsce
2. stowarzyszenia
CZĘŚĆ DRUGA: Sekty jako grupy destrukcyjne
I. CHARAKTERYSTYKA SEKTY
1. Cechy różnicujące sektę od innych grup społecznych
1) silnie rozwinięta struktura władzy
2) znaczna rozbieżność między celami realizowanymi a deklarowanymi
3) ukrywanie faktycznych norm grupowych
2. przyczyny i skutki przynależności do sekt
1) przyczyny przynależności do sekt
2) skutki przynależności do sekt
II. NIEKTÓRE ZJAWISKA PATOLOGICZNE ZWIĄZANE Z DZIAŁALNOŚCIĄ SEKT
1. naruszanie prawa karnego
2. naruszanie prawa rodzinnego
3. inne naruszanie prawa
ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA